TransiRede 2024

Claudia Zuiderwijk, bestuurslid Railforum en directeur GVB, heette de ruim 50 gasten bij de Railforum TransiRede in Nieuwspoort welkom.

Thema dit jaar is de waarde van het openbaar vervoer door de bijdragen die deze sector levert aan de maatschappelijke opgaven zoals volkshuisvesting, klimaatdoelstellingen, leefbare en bereikbare steden en een inclusieve samenleving.

Thomas Straatemeier van Goudappel pleit voor een veel brede benadering van de kosten en baten van het openbaar vervoer. Hij ziet vier deelmarkten, elk met een eigen accent op meerwaarde.

Binnen de steden maakt het ov ruimte voor andere functies, al neemt de auto nog steeds relatief veel parkeerruimte in. Openbaar vervoer is wel de meest veilige en efficiënte vervoerswijze. Daarnaast biedt het voor 40% van de huishoudens die geen auto bezitten een alternatief.

Tussen de steden en hun omliggende regio speelt het ov een belangrijke rol in de keten van economische en sociale verplaatsingen. Rond ov knooppunten zien we nieuwe ontwikkelingen die ook de tegenspits kunnen vullen.

Tussen de steden is openbaar vervoer de ruggengraat van soms wel meer dan 50% van het personenverkeer. Hier ligt nog een enorme potentie, al lijken er grenzen te zijn aan de groei van de intercity netwerken en knooppunten. Meer ruimtelijke spreiding en spits mijden is onvermijdelijk om de groei ook betaalbaar te faciliteren. In de dunbevolkte gebieden zien we dat goed openbaar vervoer de vitaliteit omhoog brengt. Een verdere integratie van het sociale domein met het mobiliteitsdomein is daarbij wenselijk.

Kortom: openbaar vervoer is de drager van de woningbouwopgave, onmisbaar voor behalen van klimaatdoelstellingen, vergroot de agglomeratiekracht en economische potentie van gebieden waarbij ook de gezondheid, leefomgeving, participatie en basisbereikbaarheid verbeteren.

Nico van Paridon van Vervoerregio Amsterdam sprak de TransiRede 2024 uit. Hij verbaast zich er telkens over dat Nederland, als enige land, de openbaar vervoer projecten puur als kostenpost worden gepresenteerd. In alle andere landen ziet men deze projecten als een lange termijn investering met veel maatschappelijke waarden en inkomsten. Hij roept de aanwezigen op om met meer zelfvertrouwen deze meerwaarde, en dus baten, ook te presenteren. Hij pleit ook voor een eerlijker fiscaal regime, waarbij de prikkels om meer met leaseauto’s te rijden wordt ingeruild voor prikkels die het ov gebruik stimuleren. Hij ziet ook graag dat we de fileberichten aanpassen, zodat we beter geïnformeerd worden over de vertragingen per reiziger over de weg en in de trein. Tot slot pleit hij ervoor om vooral met politici en critici in gesprek te gaan over de maatschappelijke baten van het ov.

Tijdens de tafelgesprekken en afsluitend panel stond de wijziging van visie, beleid en wet voor de totale mobiliteit centraal. Nu is dat nog apart voor elke modaliteit. Van modaliteitskeuze naar mobiliteitskeuze. Het ministerie werkt momenteel aan een mobiliteitsvisie, waarbij gedragsverandering en spits mijden aan bod komt. De ov sector kan zelf werken aan kwaliteit- en comfortverbetering, betere communicatie en reizigers goede ervaringen laten opdoen. Een beter imago kan ook helpen om het aantal vacatures op te vullen waardoor de dienstverlening weer optimaal is.

Ben je overtuigd of juist benieuwd naar de maatschappelijke waarde van openbaar vervoer?

Dan zagen we je op 19 maart bij de Railforum TransiRede in Nieuwspoort.

Jaarlijks spreekt iemand 6 maanden voor de Troonrede van september op de 3^e dinsdag in maart de Railforum TransiRede uit. We agenderen daarmee een actueel onderwerp dat volgens ons een plekje in de Troonrede verdient.  Thema voor deze zesde TransiRede was de waarde van openbaar vervoer voor de maatschappelijke vraagstukken waar we voor staan.  Woningbouwopgave, klimaatdoelstellingen, verbeteren gezondheid en leefomgeving in een inclusieve samenleving waarin iedereen kan participeren. Thomas Straatemeier gaf een presentatie en Nico van Paridon sprak de TransiRede uit.

De urgentie om de waarde van openbaar vervoer met elkaar te bespreken behoeft geen toelichting. Uitdaging is wel hoe we ervoor zorgen dat we met elkaar dezelfde beelden delen en de waarde optimaal kunnen inzetten voor de maatschappelijke opgaven. Hierover waren zes rondetafelgesprekken met experts en veel mogelijkheden voor jouw eigen inbreng.